Kategori: Makaleler

Osmanlı Ücretli Asker Ne Denir? Psikolojik Bir Mercek Bir psikolog olarak insan davranışlarını anlamaya çalışırken, bazen geçmişin tozlu sayfalarında, tarihin derinliklerinde de bizlere öğretecek çok şey olduğunu fark ediyorum. Bir toplumun yapısına, bireylerin görevlerini yerine getirme biçimlerine bakarak, o toplumun psikolojik yapısı hakkında önemli çıkarımlar yapabiliriz. Osmanlı İmparatorluğu’nun askeri yapısına ve “ücretli asker” kavramına baktığımızda, bu askerlerin psikolojisi, sadece savaşla sınırlı değil, aynı zamanda bireysel ve toplumsal kimliklerini nasıl inşa ettikleriyle ilgilidir. Osmanlı’da ücretli askerler, özellikle “sipahi” ve “yeniçeri” gibi sistemler aracılığıyla önemli bir yer tutmuşlardır. Peki, Osmanlı’daki ücretli askerler, psikolojik açıdan nasıl bir dinamiğe sahipti? Bu askerlerin motivasyonları, kişisel…

Nuru Kimler Görür? – Işığın Psikolojik Derinliklerinde Bir Yolculuk Bir Psikoloğun Merakıyla Başlayan Soru Bir psikolog olarak insan zihninin karmaşık labirentlerinde dolaşırken, en çok ilgimi çeken sorulardan biri şu olmuştur: “Nuru kimler görür?” Bu soru, sadece mistik ya da spiritüel bir merak değildir; aynı zamanda insanın algısal, bilişsel ve duygusal derinliklerine dair bir incelemedir. Çünkü “nur” – yani ışık – sadece gözle değil, bilinçle de görülür. Herkes aynı ışığın altında yaşar; ama herkes onu aynı biçimde göremez. Bu fark, psikolojinin en büyüleyici alanlarından biri olan insan algısının öznel doğasında gizlidir. Bilişsel Psikoloji Perspektifi: Gerçekliğin Filtreleri Bilişsel psikolojiye göre, insan beyni…

Gülşen Çocuğu Var Mı? İktidar, Toplumsal Düzen ve Aile Üzerine Siyasi Bir Analiz Güç ilişkileri ve toplumsal düzen üzerine kafa yoran bir siyaset bilimcinin bakış açısıyla, modern toplumların yapısal işleyişini anlamak, sadece devletin işlevselliği veya halkın talepleriyle değil, aynı zamanda bireylerin özel hayatlarına ve kişisel kararlarına da bağlıdır. İnsanların özel hayatları, toplumun normlarına, kültürel değerlerine ve güç yapılarının şekillendirdiği iktidar ilişkilerine nasıl tepki verdiğini anlamamıza yardımcı olur. Peki, ünlü pop müzik sanatçısı Gülşen’in özel hayatı, toplumsal normlar ve siyasetin etkileşiminde nasıl bir rol oynar? Gülşen’in çocuğu var mı? Bu basit bir kişisel soru olabilir, ancak siyaset bilimi perspektifinden bu durum,…

Ciddi Kansızlık: Sessiz Bir Katil mi, Yoksa Göz Ardı Edilen Bir Toplum Sorunu mu? Çoğumuz yorgunluğu “yoğun tempoya” ya da “az uykumuza” bağlarız. Ama ya mesele bundan çok daha derinse? Belki de bedenimizin yardım çığlıklarını duymazdan geliyoruz: Kansızlık, yani anemi, hayatlarımızı sessizce kemiren bir tehlike olabilir. Yorgunluk Değil, Alarm: Ciddi Kansızlığın Gerçek Yüzü Kansızlık dendiğinde akla genellikle basit bir demir eksikliği gelir. Ancak gerçek çok daha vahimdir. Ciddi kansızlık, yalnızca halsizlikle geçiştirilecek bir sağlık sorunu değildir; bedenin oksijen taşıma kapasitesinin düştüğü, organların yavaş yavaş “nefessiz kaldığı” bir durumdur. Daha da önemlisi, çoğu insan bu tabloyu “normal” sanarak yıllarca yaşar. Peki…

Göz Tümörü Nasıl Belli Olur? Tarihten Günümüze Belirti, Bulgular ve Akademik Tartışmalar Göz tümörleri çoğu zaman sessiz başlar; kişi görmesinde hafif dalgalanmalar veya ışık çakmaları yaşarken bunun bir tümörle ilişkili olabileceğini aklına getirmez. Erken dönemde belirti vermeyen özellikle uveal (oküler) melanom gibi iç göz tümörleri, tesadüfî bir genişletilmiş göz dibi muayenesi sırasında saptanabilir. Bu nedenle “nasıl belli olur?” sorusunun yanıtı, yalnızca tek bir belirti listesi değil; belirtilerin zamanlaması, muayene teknikleri ve güncel tanı tartışmalarını birlikte ele alan kapsamlı bir çerçevedir. Erken tanı için düzenli göz hekimi kontrolü kritik önem taşır. Oküler melanomlar erken evrede sıklıkla semptomsuzdur; belirti oluştuğunda ise iris…

Burun Kemeri Ne Demek? Bir Hikâyenin İçinden Gelen Güzellik Bazı hikâyeler bir aynaya bakarken başlar. İşte bu hikâye de öyle… Bir sabah güneşin ilk ışıkları pencereye vururken, Elif aynanın karşısında uzun uzun yüzüne bakıyordu. Gözleri ne kadar anlamlı, dudakları ne kadar zarifti… Ama dikkatini hep aynı yer çekiyordu: burnunun üzerindeki küçük çıkıntı, yani burun kemeri. Burun Kemeri Nedir? Tıpta ve estetikte burun kemeri, burun sırtında yer alan, bazen doğuştan bazen de travma sonucu oluşan hafif çıkıntıya verilen addır. Kimi insanın burnu dümdüzdür, kimisininki ise orta kısımda hafif bir eğri ya da kemer taşır. Bu yapı tamamen doğal, genetik bir özelliktir…

Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü ve 50 Newton’un Pedagojik Yolculuğu Bir sınıfta öğrencilerin gözlerindeki merak ışığını görmek, bir öğretmenin yaşadığı en derin mutluluklardan biridir. Çünkü öğrenme yalnızca bilgi edinmek değildir; düşünce biçimimizi, dünyayı algılayışımızı ve kendimizi ifade etme şeklimizi dönüştürür. Fizik, bu dönüşümün en somut yaşandığı alanlardan biridir. Günlük yaşamın içinden gelen sorularla bilimsel düşünmeyi ilişkilendirdiğimizde, öğrenme yalnızca zihinsel değil, duygusal bir deneyime de dönüşür. Bu yazıda “50 Newton kaç kilogram taşır?” sorusuna yanıt ararken, hem fiziksel hem de pedagojik anlamda öğrenmenin dönüştürücü gücünü keşfedeceğiz. Newton ve Kilogram: Kuvvet ile Kütle Arasındaki İnce Bağ Birçok öğrenci için Newton ve kilogram kavramları birbirine…

Gübül Ne Demek? Felsefi Bir Bakış Bir Filozofun Bakışıyla: Dilin Derinliklerinde Bir Keşif Dil, insan düşüncesinin en temel araçlarından biridir. Her kelime, bir anlam taşımanın ötesinde, bizlere evreni nasıl algıladığımız ve onu nasıl anlamlandırdığımıza dair ipuçları sunar. Felsefe, bu anlamları derinlemesine araştırarak, dilin ve kavramların düşünsel dünyamızdaki rolünü keşfetmeye çalışır. Peki, “gübül” kelimesi de bu bağlamda neyi ifade eder? Türkçede yer alan bazı kelimeler, halk arasında genellikle pratik bir anlam taşır, ancak bazen dilin bu sıradan köşelerinde, felsefi bir derinlik gizlidir. Gübül, kökeni köy hayatına dayanan ve günlük yaşamda sıklıkla kullanılan bir kelime olarak, doğrudan anlamı bakımından çeşitli yorumlara açıktır.…

Gripte Hapşırık Olur mu? Erkeklerin Stratejisi, Kadınların Şefkati ve Bol Bol Mendil! Hepimiz o günü yaşamışızdır. Sabah uyanırsın, burnun tıkanmış, sesin çizgi film karakterine dönmüş ve ilk “hapşu!”yla birlikte hayatının en dramatik sezonuna giriş yaparsın. İşte o an gelir: “Grip oldum!” cümlesiyle evde sirenler çalar, battaniyeler serilir, zencefilli karışımlar hazırlanır. Ama o hep sorulan soru akıldadır: Gripte hapşırık olur mu? Gelin, hem bilimin hem mizahın ışığında bu meselenin peşine düşelim. 👃😄 Erkeklerin Gripte Hayatta Kalma Rehberi: Strateji, Drama ve Netflix Erkekler için grip, genellikle küçük bir soğuk algınlığından çok daha fazlasıdır. Evet, bilimsel adı “influenza”, ama erkek versiyonu “hayat memat…

Globulin Kanda Bulunur mu? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Bir psikolog olarak bedenin işleyişine bakarken, yalnızca biyolojik süreçleri değil, aynı zamanda bu süreçlerin insan zihninde ve davranışlarında nasıl yansıdığını merak ederim. Globulin adı verilen proteinlerin kanda bulunduğunu bilmek, sadece tıbbi bir bilgi değildir; aynı zamanda beden-zihin ilişkisinin derinliğini gösteren bir işarettir. İnsan, varlığını sürdürmek için bu proteinlere ihtiyaç duyar. Ancak burada asıl mesele, bu biyolojik gerçekliğin bizim bilişsel, duygusal ve sosyal dünyamızda ne anlama geldiğidir. — Globulin ve Bilişsel Psikoloji: Bilgiyle Bedeni Bağlamak Bilişsel psikoloji, insanların nasıl düşündüğünü, bilgiyi nasıl işlediğini ve dünyayı nasıl anlamlandırdığını inceler. Globulinlerin kanda bulunduğunu bilmek, çoğu…